Łączenie sił – w sieci, czy samemu?

Łączenie sił – w sieci, czy samemu?

Już w 2002 roku wielu operatorów zrozumiało, że program lokalny jest produktem luksusowym, kosztownym, ale doskonałym narzędziem marketingowym i wyróżnikiem ich sieci kablowej wśród konkurencji. Spółdzielnie mieszkaniowe koszty utrzymania redakcji wliczały w czynsz, lokalne sieci kablowe – w abonament, ale duże sieci, które konkurowały ze sobą na rynku ogólnopolskim, już tego uczynić nie mogły.

W sieci Multimedia postanowiono stworzyć działający w całej Polsce wspólny kanał z lokalnymi pasmami pod nazwą „aMazing”. Kanał ten utrzymywać miały reklamy ogólnopolskie, a oglądalność zapewnić audycje lokalne. Niestety, z różnych powodów nie udało się to. Zupełnie inne podejście zaproponowała Vectra. Tu już w 2001 roku oddano zarządzanie lokalnymi telewizjami ich liderom, którzy stali się niezależnymi nadawcami. Ale mogli liczyć na operatora, który zapewnił im wsparcie w postaci szkoleń i opieki prawnej oraz dofinansowania inwestycji w sprzęt i rozwój stacji. Początkowo grupa liczyła 12 nadawców, ale szybko rosła. Wypracowano podobne ramówki, oparte na produkcjach własnych i wymianie audycji. Widz otrzymał może skromny, ale prawdziwy kanał lokalny z serwisem informacyjnym i innymi audycjami o swoim mieście. Wsparciem biznesowym dla nadawcy, dzięki któremu możliwe było finansowanie produkcji, był oddzielny kanał planszowy z lokalnymi reklamami i ogłoszeniami. A wszystkim kierował i samodzielne decyzje podejmował niezależny lokalny przedsiębiorca - lider, posiadający własny wypracowany przez swoją telewizję budżet. To się sprawdzało. W roku 2007 w grupie było już 49 nadawców, a programy w sieciach kablowych Vectry docierały do widzów w 120 miastach Polski. Przeprowadzane w tamtym czasie badania potwierdzały, że lokalne treści w telewizji kablowej cieszą się wielkim zainteresowaniem: codziennie po godzinie 17-tej program lokalny oglądało średnio 37% ankietowanych, a częściej niż raz w tygodniu 67%. Co ciekawe, największą oglądalność programy lokalne odnotowywały w poniedziałki (badania w roku 2001 na zlecenie Vectry metodą CATI N=1002 przeprowadziła firma Expert Monitor). W latach następnych wskaźniki te jeszcze wzrosły, a widzowie swoje lokalne telewizje oceniali jako dobre lub bardzo dobre, oczekując od nich przede wszystkim informacji z miasta i regionu, lokalnej publicystyki, sportu ale też edukacji i rozrywki (teleturniejów, koncertów życzeń itp.).

Siłę i znaczenie telewizji lokalnych dostrzegli i docenili operatorzy. Polska Izba Komunikacji Elektronicznej, zainteresowana tworzeniem silnych związków z redakcjami telewizji lokalnych, w kwietniu 2004 roku powołała projekt "Telewizje Lokalne", którego głównym elementem stał się organizowany co roku konkurs "To Nas Dotyczy". W ciągu 15 lat konkurs ewoluował i rozwijał się. Początkowo nadawcy konkurowali w kategorii programów informacyjnych, wywiadów telewizyjnych, reportaży i kanałów planszowych. W latach następnych do konkursu zapraszano również oddziały regionalne telewizji publicznej, a patronatu udzielił przewodniczący KRRiT. Co roku nadsyłanych jest około 200 programów telewizyjnych, spośród których jury pod przewodnictwem Ewy Michalskiej do drugiego etapu wybiera po 10 w każdej kategorii. Jury finałowe, które składa się z uznanych autorytetów w branży telewizyjnej i filmowej, wybiera zwycięzców, a ci nagrody odbierają w blasku fleszy na Gali Kablowej podczas wiosennych konferencji PIKE. Dzięki trwającemu 15 lat konkursowi, znacznie wzrósł prestiż telewizji lokalnych. Zwłaszcza, że ich produkcje nie odbiegają jakością od najlepszych produkcji telewizyjnych w kraju, zaskakując przy tym odbiorcę wyborem tematów i wiedzą na temat życia i kultury w różnych regionach Polski. Dowiodły tego prezentacje wyróżnionych programów na festiwalu Filmów Dokumentalnych w Cannes. Co ciekawe, laureatami konkursu, obok dużych i świetnie zorganizowanych telewizji, jak WTK z Poznania, czy Toya z Łodzi, są skromni nadawcy z powiatowych miast i miasteczek. Kategorie konkursu są bowiem tak dobierane, by wszyscy jego uczestnicy, bez względu na posiadany budżet i sprzęt, mogli konkurować ze sobą, jak równy z równym.

W roku 2011 Zarząd PIKE postanowił rozwinąć projekt o organizację corocznego Forum Telewizji Lokalnych. I Forum odbyło się w maju 2012 roku w Jachrance i zgromadziło ok. 50 lokalnych nadawców. Dyskutowano o konieczności zdefiniowania nadawcy lokalnego w prawie medialnym i wprowadzenia udogodnień stosownych do jego możliwości finansowych i organizacyjnych. Środowisko już wtedy sygnalizowało rozwijającą się nierówną konkurencję mediów internetowych i mediów finansowanych przez samorządy terytorialne wobec niezależnych nadawców. Zwracano uwagę na misyjny charakter mediów lokalnych, który jest trudny do zrealizowania bez wsparcia ze strony instytucji państwowych i samorządowych. Forum zakończyło się przyjęciem postulatu zmian w prawie medialnym. Podczas kolejnych konferencji tematy te wracały, by najmocniej wybrzmieć w roku 2018 w Toruniu.

Polska Izba Komunikacji Kablowej w kolejnych latach jeszcze bardziej zaakcentowała współpracę z lokalnymi nadawcami, tworząc Sekcję Telewizji Lokalnych. Po dokonaniu audytu w tych telewizjach, PIKE wystąpiła z projektem stworzenia cyfrowego kanału telewizyjnego, wykorzystującego kontent lokalny i regionalny. Projekt uzyskał akceptację KRRIT i w roku 2016 zaczęła nadawać telewizja Zoom Tv, w której ramówce znalazły się produkcje lokalnych telewizji: Toya z Łodzi, WTK z Poznania, Sfera z Rudy Śląskiej, Echo24 z Wrocławia i innych. Nadawcą kanału była spółka Cable Television Networks & Partners sp. z o.o. stworzona przez Kino Polska SA oraz Polską Izbę Komunikacji Elektronicznej. Po dwóch latach PIKE odsprzedała swoje udziały. Okazało się, że produkcje lokalne nie specjalnie sprawdzają się w telewizji ogólnopolskiej. Widz zaakceptował bowiem telewizje lokalne z ich odmiennością i swojskością, a wobec telewizji komercyjnych ma zupełnie inne oczekiwania.

Środowisko nadawców lokalnych z rzesza także założone w listopadzie 2007 roku Stowarzyszenie Polskie Telewizje Lokalne i Regionalne z siedzibą w Elblągu. Stowarzyszenie dwa razy do roku organizuje dla swoich członków i ich pracowników konferencje szkoleniowe, wydaje biuletyn informacyjny i pozyskuje granty na projekty medialne. Jednym z działań Stowarzyszenia jest organizacja wymiany programowej i tworzenie nadawanego integralnie przez wszystkich członków pasma wspólnego, dzięki któremu możliwe jest osiągnięcie przez nadawców zasięgu ogólnopolskiego (ok. 2 milionów widzów), bez utraty lokalnego charakteru programu. Stowarzyszenie pełni również funkcję agencji reklamowej, reprezentującej telewizje lokalne ze 140 miast Polski.